انواع فن کلاچ کامیون (مکانیکی و الکترونیکی)

به گزارش کامیون نیوز – کلاچ فن دار یا فن کلاچ یکی از قطعاتی است که در تمامی خودروها و از جمله خودروهای سنگین و کامیون‌‌ها استفاده می‌شود. این قطعه همانطور که از نامش مشخص است، برای خنک کردن موتور کاربرد دارد. فن کلاچ را باید یک قهرمان کم مصرف در سیستم تولید برق کامیون به حساب آورد. وقتی کامیون روشن و در حال حرکت است، موتور آن طی عملکرد بالا داغ می‌شود. حالا فن کلاچ کامیون قطعه‌‎ای است که تمامی فشاری را که به موتور وارد می‎شود، برطرف می‌کند. داغ شدن بیش از حد موتور می‌تواند ایمنی راننده را به خطر بیندازد و صدمات جدی هم به خودرو وارد کند.

البته چیزی که در این میان باید بدانید، تفاوت بین فن خنک کننده با فن کلاچ سنگین است. فن خنک کننده همان چیزی است که به خنک شدن موتور در زمان گرم شدن هوا در زیر کاپوت کمک می‌کند. اما انواع فن کلاچ کامیون در تأمین انرژی پشت فن خنک کننده نقش اساسی دارد.

فن کلاچ خودروهای سنگین دو نوع مکانیکی و برقی دارد که در بسیار کامیون‌های مدرن بیشتر از نوع الکترونیکی استفاده می‌شود. فن کلاچ‌های مکانیکی خود به دو نوع حرارتی و غیرحرارتی تقسیم بندی می‌شوند. هر نوع از این فن کلاچ‌‎ها نیز جوانب مثبت و منفی خود را دارند. به طور کلی این فن‌ها عبارتند از:

کلاچ فن حرارتی

یکی از انواع فن کلاچ کامیون حرارتی نام دارد که در واکنش به دمای زیر هود یا درچه تزئینی هوا عمل می‌کند. زمانی که هوای گرمی از رادیاتور تولید می‌شود، یک فنر فلزی با این هوا به تدریج گرم می‌شود. در اثر گرم شدن فنر فلزی، دریچه سیال را باز کرده و ژل سیلیکون را در محفظه کلاچ آزاد می‌کند.

حالا جادوی فن حرارتی در این مورد اینست که فنر فلزی و ژل سیلیکونی فن خنک کننده را درگیر کرده و مقدار دقیق هوای خنک مورد نیاز برای پایین آوردن دما را تولید می‌کند. زمانی که دما در زیر کاپوت کم می‌شود، فنر دمایی جمع شده و باعث بسته شدن سیلیکون می‌شود.

این نوع از فن کلاچ سنکین می‌تواند دمای هوای پشت رادیاتور را برای تغییر سرعت فن حس کند. سپس دو سرعت را فراهم کند:

• سرعت بالا (درگیر): خنک سازی با حداکثر ظرفیت را برای موتور فراهم می‌کند.
• سرعت کم (خاموش): باعث کاهش صدا و نظارت بر سوخت (کاهش مصرف سوخت) کامیون می‌شود.

نکته مهمی که باید در مورد فن کلاچ حرارتی بدانید، کارآمد بودن آنها نسبت به کلاچ‎‌های فن غیرحرارتی است.

فن کلاچ غیر حرارتی

یکی دیگر از انواع فن کلاچ خودروهای سنگین، نوع غیرحرارتی است. این نوع از فن کلاچ‎‌ها همیشه درگیر هستند و با استفاده از فنر فلزی ارسال کننده گرما عمل می‌کنند. وقتی دمای موتور افزایش می‌یابد، فن کلاچ غیرحرارتی منبسط می‌شود. این به نوبه خود باعث باز شدن دریچه سیال می‌شود. سپس ژل سیلیکون را در محفظه آزاد می‌کند.

حالا ژل سیلیکیون فن طبق خواسته خنک کننده فعال و به محض رسیدن به دمای مطلوب، منقبض می‌شود. یکی از مزیت‎‌های فن کلاچ سنگین غیرحرارتی، ارزان بودن آن نسبت به نوع حرارتی است. این نوع از کلاچ فن سنگین همیشه درگیر هستند و با سرعت 30 تا 60 درصد پمپ آب می‌چرخند.

کلاچ فن الکترونیکی

نوع دیگری از انواع فن کلاچ کامیون الکترونیکی است. فن‎‌های برقی این مزیت را دارند تا توان موتور را کم نکنند. از سوی دیگر در زمانی عمل می‌کنند که ماشین به آن نیاز دارد. در حالی که فن‎‌های حرارتی و غیر حرارتی فقط زمان روشن بودن موتور عمل می‌کنند.

فن کلاچ الکترونیکی برخلاف فن کلاچ‌‎های حرارتی و غیرحرارتی باعث کاهش عمر واترپمپ و بالبرینگ نمی شود. از سوی دیگر ضریب درگ و توان پیشرانه کامیون‎‌ها را نیز کم نمی کند.

در این نوع از فن کلاچ کامیون، مکانیزم قفل شدن و درگیری کلاچ به صورت برقی است و توسط یک سنسور دمایی انجام می‌شود. در فن کلاچ‌‎های مکانیکی حرارتی و غیرحرارتی گرما دیدن فنر دمایی یاعث عملکرد می‌شود. اما در این فن کلاچ، وظیفه گرم شدن فنر با جریان برق خودرو انجام می‌شود.

در عملکرد فن کلاچ سنگین از نوع الکترونیکی به این صورت است که به طور کامل به رادیاتور می‌چسبد و با پوشش 70 درصد از از کل مساحت رادیاتور، حجم هوای بیشتری را در دورهای پایین می‌مکد. با این اوصاف هوای گرم سریع‎تر به هوای سرد و خنک تبدیل می‌شود. جالب است بدانید وقتی دور موتور از 2400 دور در دقیقه بیشتر می‌شود، فن کلاچ برقی راحت تر می‌توان هوای گرم را بمکد.

چه نوع فن کلاچی برای خودروهای سنگین مناسب تر است؟

اگر کامیون در اکثر مواقع روی دور پایین موتور قرار دارد، فن الکترونیکی نسبت به فن‎‌های مکانیکی (حرارتی و غیرحرارتی) بهتر عمل می‌کند. اما اگر مجبور به بالا بردن دور موتور در جاده هستید (مانند خودروهای آفرودی)، بهتر است فن مکانیکی را برای کامیون خود استفاده کنید. برای کامیون‌هایی که باید در بیراهه‎‌ها و جاده‎2های صعب العبور تردد کنند، فن کلاچ سنگین از نوع برقی مناسب تر است.

جالب است بدانید در برخی از کامیون‎‌های مدرن از فن الکترونیکی در جلو و کلاچ فن الکترونیکی در پشت رادیاتور استفاده می‌شود.

مزیت یک فن کلاچ سنگین

وقتی برای کامیون و خودروهای سنگین فن کلاچ (مکانیکی یا برقی) خریداری می‌کنید، مزیت‎های زیر را برای کامیون شما به همراه دارد:

• ساخت و طراحی مستقل و بدون تعمیر و نگهداری
• جذاب افزایش طول عمر تسمه‌‎ها و لوازم جانبی
• افزایش بازده سوخت و بالا بردن قدرت موتور تا 10% (بستگی به دور موتور در حین حرکت هم دارد).
• افزایش عمر موتور به دلیل بهبود کنترل دما

زمانی که قصد خرید این قطعه را برای کامیون دارید باید گزینه‎‌های چرخش در جهت عقربه‎‌های ساعت و خلاف عقربه‎‌های ساعت فن کلاچ سنگین دقت داشته باشید. همچنین باید امکان نصب میل لنگ و قرقره از راه دور را نیز داشته باشید.