آیا کمک فنر قابل تعمیر است؟

به گزارش کامیون نیوز –  یکی از دلایل عدم پایداری خودرو و تکان شدیدی که در هنگام رانندگی احساس می‌کنید به‌همین کمک فنر ماشین ارتباط دارد. خوشبختانه برخلاف سایر اجزای فنی خودرو، بررسی و تشخیص علائم خرابی کمک فنر از عهده شما نیز بر می‌آید. بنابراین، بهتر است پیش از این‌که یک خرابی ساده هزینه زیادی روی دست شما بگذارد به سراغ خودروی خود روید و نگاهی به کمک فنرهای آن بیاندازید.  در این مطلب سعی داریم به اینکه چگونه بفهمیم کمک فنر ماشین خراب است پاسخ دهیم.

کمک فنر و نقش آن در خودرو 

کمک فنر وظیفه کاهش لرزش‌های خودرو در مسیرهای ناهموار را برعهده دارد. بنابراین عملکرد کمک‌ها تاثیر مستقیمی بر کیفیت رانندگی ما و طول عمر سایر قطعات خودرو نظیر چرخ‌ها، فنرها، بلبرینگ‌ها، جعبه فرمان، گیربکس و دیفرانسیل دارد.

حتی چند دقیقه رانندگی بدون کمک فنر را نمی‌توان تصور کرد. کمک‌فنرها در واقع قطعاتی هستند که در برابر حرکت فنرها مقاومت می‌کنند و هرچه سرعت این حرکت بالاتر باشد این مقاومت نیز افزایش می‌یابد. برای مثال هنگامی خودروی شما از روی یک دست انداز به سرعت عبور می‌کند فنرها به سرعت جمع می‌شوند. در نتیجه نیروی زیادی به اتاق خودرو وارد خواهد شد. این نیرو اگر خنثی نشود موجب نوسان شدید خودرو خواهد شد.

قطعه‌ای که مانع از جمع شدن سریع فنرها می‌شود کمک فنر است. در مقابل هنگامی که خودرو با سرعت کمی از روی یک سرعت گیر عبور می‌کند، کمک فنرها به فنر اجازه جمع شدن را می‌دهند. پس می‌توان گفت که این قطعه نوسان‌گیر خودروی شماست و اگر دوست دارید که یک رانندگی نرم و آرام داشته باشید باید حسابی به کمک فنرهای عقب و جلوی خودروی خود اهمیت دهید.

کمک فنر ماشین نقش مهمی در ایمنی دارد و موجب پایداری خودرو در هنگام رانندگی می‌شود. اغلب ما هنگامی که ارتفاع خودرو در یک طرف یا در تمام قسمت‌ها کم می‌شود به خرابی کمک فنر پی می‌بریم. اما نشانه‌های دیگری هم وجود دارد که اگر آن‌ها را بدانید شاید زودتر از خرابی کمک فنر مطلع شوید.

وظایف کمک فنر چیست؟

رانندگی بدون کمک فنرها قابل تصور نیست. یک خودروی بزرگ با وزن بسیار زیاد هنگامی که با سرعت بالا حتی در یک مسیر نسبتا هموار مانند خیابان حرکت می کند، در معرض لرزش های زیادی قرار دارد.

بدون کمک فنرها این ارتعاشات مستقیما به اتاقک و سایر قطعات خودرو منتقل می شوند و کنترل خودرو را حتی در سرعت های پایین نیز دشوار می کنند. بنابراین با قرار گرفتن کمک فنرها در کنار تمامی چرخ های جلو و عقب، فشارهای وارد بر خودرو مستهلک می شوند.

سیستم تعلیق خودرو مجموعه بزرگی است که از فنر، کمک‌ها، بوش، طبق و سیبک تشکیل می‌شود. در این سیستم جذب لرزش‌های ناشی از سطوح ناهموار از وظایف کمک فنر است. رانندگی بدون کمک فنر قابل تصور نیست. یک خودروی بزرگ با وزن بسیار زیاد هنگامی که با سرعت بالا حتی در یک مسیر نسبتاً هموار مانند خیابان حرکت می‌کند، در معرض لرزش های زیادی قرار دارد.

بدون وجود این قطعه این ارتعاشات مستقیماً به اتاقک و سایر قطعات خودرو منتقل می‌شوند و کنترل خودرو را حتی در سرعت‌های پایین نیز دشوار می‌کنند. بنابراین با قرار گرفتن کمک فنرها در کنار تمامی چرخ های جلو و عقب، فشارهای وارد بر خودرو مستهلک می‌شوند.

در واقع، فنرها به طور ذاتی تمایل دارند تا انرژی خود را به صورت ناگهانی آزاد کنند. بنابراین، کمک فنرها با قرار گرفتن در کنار فنرها به تخلیه آرام و تعدیل نیروها کمک می‌کنند. به منظور عملکرد صحیح، کمک ها باید از یک سو به نقطه‌ای ثابت در اتاقک خودرو و از سوی دیگر به نقطه ای متحرک از سیستم تعلیق به نام طبق متصل می‌شوند.

در قسمت زیر عموم وظایف کمک فنر شرح داده شده است:

• ایجاد تعادل خودرو
• پایداری حرکت خودرو
• کنترل خودرو، عدم انحراف و فرمان صحیح در پیچ ها
• کاهش میزان لرزش خودرو به هنگام ضربه
• جذب ضربات وارد شده در حین عبور از دست اندازها

اجزای کمک فنر

1. تکیه‌گاه بالایی
2. میله پیستون
3. روغن
4. سیلندر ذخیره
5. لوله فشار
6. سوپاپ پایه
7. تکیه‌گاه پایینی

انواع کمک فنر ماشین

حالا که با نقش کمک فنر در خودرو آشنا شدیم بهتر است مدل‌های مختلف آن آشنا شویم. کمک‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام با توجه به وزن، اندازه و نوع کاربری خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای مثال خودروهای سواری معمولاً از کمک کوچک و نرم هیدرولیکی و گازی-بادی بهره می‌گیرند تا کمترین ضربه به اتاقک خودرو منتقل شود. از سوی دیگر خودروهای باری که وزن زیادی را باید تحمل کنند از کمک‌های سفت و خشک‌تری بهره می‌برند.

• کمک فنر هیدرولیکی یا روغنی:

کمک فنر هیدرولیکی یا روغنی یکی از انواع کمک فنر است که فضای داخلی سیلندر در این مدل با روغن پر می‌شود. با وارد شدن فشار از طرف پیستون، روغن مقاومت زیادی نشان می‌دهد و از سوراخ‌های کوچکی که روی پیستون قرار دارد به آرامی به سمت دیگر تخلیه می‌شود. این حرکت آرام سبب می‌شود تا فشار وارد شده به فنرها به آهستگی از بین رود.

• کمک‌فنر بادی-گازی:

کمک‌فنر بادی-گازی نیز از انواع کمک فنر است که در کمک فنرهای گازی یا هیدرواستاتیک علاوه بر روغن، از گاز نیتروژن در مخزن سیلندر استفاده می‌شود. این مدل نسبت به کمک‌های روغنی عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد. چراکه حرکت پیستون در کمک فنرهای روغنی موجب حرکت سریع روغن و ایجاد حباب‌های هوا در آن می‌شود.

اما در مدل‌های گازی با افزایش فشار پیستون گاز با سرعت زیادی حرکت می‌کند و روغن بدون تشکیل حباب‌های هوا از طریق سوراخ‌های پیستون به سمت دیگر تخلیه می‌شود. از سوی دیگر ترکیب گاز با روغن ضریب انتقال حرارت آن را کاهش می‌دهد و در نتیجه استهلاک قطعه را کمتر می‌کند.

• کمک فنرهای تلسکوپی:

نوع دیگری از کمک فنرهای روغنی، تلسکوپی هستند که عملکردی کاملاً مشابه دارند. با این تفاوت که روغن در هنگام جمع شدن فنر از سوراخ‌های بزرگی به پشت پیستون منتقل می‌شود.

در نتیجه فنرها سریع‌تر جمع می‌شوند و ضربه وارد شده به خودرو با سرعت زیادی جذب می‌گردد. در مقابل هنگام باز شدن فنر، روغن از سوراخ کوچکی به فضای قبلی خود باز می‌گردد.

بنابراین، سرعت باز شدن فنرها کمتر می‌شود و نیروی ارتعاشات به آرامی دفع می‌شوند. واضح است که رانندگی با کمک فنر تلسکوپی نرم‌تر و راحت‌تر است.

• کمک فنر هیدرو استاتیک

یکی‌دیگر از انواع کمک‌ها که به جای روغن از گاز نیتروژن و گازهای دیگر استفاده می کند مدل هیدرواستاتیک است. زمانی که به کمک ضربه وارد می شود گازهای موجود مانع از ایجاد حباب می شوند. در این نوع فنر عملکرد بهتری دارد.

• کمک‌فنرهای اهرمی

در این مدل یک اهرم برای وارد کردن فشار به پیستون وجود دارد که باعث جمع شدن سریع فنر و باز شدن آن با سرعت کمتر می‌شود. این مدل از کمک، ارتعاشات بیشتری را نسبت به سایر مدل‌ها جذب می‌کنند.

• کمک‌فنرهای قابل تنظیم یا مغناطیسی

جدیدترین نوع از انواع کمک فنر است که بر اساس سیستم MR ساخته شده است. MR یک سیال است که با مغناطیس کار می‌کند. عملکردی مشابه با روغن سایر کمک‌ها دارد. تنها مزیت این کمک تاثیر ناپذیری از گرما و دمای محیط است.