تناقضات سالنامه آماری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای در سال ۱۴۰۱

به گزارش کامیون نیوز – هر سال سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای گزارش عملکرد حوزه جاده ای در سال قبل را منتشر و در معرض دید کارشناسان و متخصصان حوزه قرار می دهد. چند روزی است که این سازمان گزارش عملکرد سال ۱۴۰۱ را منتشر و در سایت خود بارگزاری کرده است. بی مناسبت نیست که نگاهی به برخی آمار و اطلاعات ارایه شده در این گزارش داشته باشیم.

بخش اول: حمل و نقل کالای داخلی جاده ای کشور (برون شهری)

عملکرد کلی سال ۱۴۰۱ به میزان ۵۰۵ میلیون تن بار توسط ۴۱۱ هزار دستگاه ناوگان باری و تلاش ۵۴۲ هزار راننده وفادار و زحمتکش و تصدیگری تعداد ۴۷۱۲ شرکت و موسسه حمل و نقلی طی ۳۳ میلیون و ۳۸۰ هزار سفر که در هر سفر به طور متوسط ۱۴ تن بار و ۵۲۲ کیلومتر مسافت طی شده با ۲۶۷ میلیارد و ۹۱۵ میلیون تن کیلومتر به عنوان عملکرد یک ساله این بخش بیان شده است .

۱ – به طور متوسط هر ناوگان حدود ۸۱ سفر در سال و به میزان متوسط زیر ۵۰۰۰۰ کیلومتر کارکرد داشته که بهره وری پایین در این بخش را شاهد هستیم، و فرسودگی ناوگان یکی از دلایل و نتیجه بر آن است.

۲ – در این سالنامه، اعلام وجود بیش از ۵۵۰۰۰ دستگاه ناوگان بالای ۴۰ سال در کشور و تعداد ۱۱۰ هزار دستگاه ناوگان باری با عمر  ۲۶ سال و بالاتر، و ۶۸۲۰ دستگاه با بیش از ۵۰ سال عمر، نشان دهنده این است که هیچ گونه تدبیری برای حذف این ناوگان فرسوده و یا ضرورت نوسازی آنها وجود نداشته و یا مشاهده نمی شود.

۳ – عدم توجه به نوسازی این ناوگان فرسوده و حذف ضرورت نوسازی از سیاست های سازمان راهداری در این بخش که موجب افزایش مصرف سوخت، افزایش آلودگی های زیست محیطی ناشی از تردد این حجم از ناوگان فرسوده در سطح کشور، کاهش ایمنی و احتمالا افزایش تصادفات جاده ای، افزایش هزینه های تعمیر و نگهداری ناوگان فرسوده، و نهایتا کاهش بهره وری شده و می شود، که از نکات تاثیرگذار و قابل مشاهده در سالنامه آماری است.

۴ – آمار دقیقی از ناوگان باری برای سیاستگذاری در واردات و یا تولید داخل انواع ناوگان مورد نیاز در این بخش نمی توان یافت. در این سالنامه آماری، جدول شماره ۲-۴-۳ نشان می دهد که تعداد ۱۷۹ هزار ۴۵۴ دستگاه به عنوان کامیون های کشنده ذکر شده است. این در حالیست که در جدول ۲-۴-۵ این سالنامه، همین ۱۷۹ هزار و ۴۵۴ دستگاه به عنوان اتاقدار ۴ چرخ آمده است! در این سالنامه اعداد دیگری نیز به این شکل آمده است، از جمله تعداد ۲۴۶۱۰ دستگاه در یک جدول به نام خاور و در جدول دیگر به نام کمپرسی ذکر گردیده است.

همچنین تعداد ۲۰۴۲۲ دستگاه اتاقدار ۷-۴ تن در جدول دیگری به نام باری چوبی آورده شده است. احتمالا در این جداول کمپرسی ۱۰ چرخ نیز همان اتاقدار ۱۰ چرخ (با ۱۷۶۶۵ دستگاه )! و یا کامیونت بالای ۴ تن همان اتاقدار ۶ چرخ است ( با ۱۳۲۲۹ دستگاه ) که در دو جدول متفاوت با عناوین مختلف ذکر شده است (جداول را در زیر مشاهده می نمایید ) .

اما سوال این است که اصولا برای خرید یا واردات ناوگان جدید در سیاست های کلان، چه نوع ناوگانی با این تعاریف مورد نیاز و مد نظر است؟!

۵ – آیا واقعا افزایش ورود بی رویه ناوگان نو، بدون حذف ناوگان فرسوده در حمل و نقل برون شهری کالا، با این شرایط ضرورت دارد؟ براساس این سالنامه و آمار ارائه شده، تنها در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ بیش از ۴۵۰۰۰ دستگاه ناوگان بدون خروج و اسقاط ناوگان فرسوده، به ناوگان باری کشور افزوده شده است. این امر چه ضرورتی داشته است؟!

۶ – در این سالنامه، سایر بارگیرها به تعداد ۱۳۱۲۵ دستگاه ذکر شده است. این یعنی غیر از انواع بارگیری های ذکر شده در این جداول آیا اینها ناوگان دیگری هستند، یا قابل شناسایی نبوده اند؟ اگر قابل شناسایی نیستند، پس چگونه این دستگاه های غیر قابل شناسایی کارکرد داشته و کارکرد آن دستگاه های غیر قابل شناسایی چگونه محاسبه و استخراج شده است؟!

۷ – برخی از اعداد و ارقام در آمار این سالنامه نیز ظاهرا دارای اشکال است، از جمله اینکه :

میزان ۵۰۵ میلیون تن بار با بارنامه و متوسط اعلام وزن هر سفر (بارنامه) ۱۴ تن در سطح کشور اعلام شده،  تعداد سفر کامیون کالا با بارنامه ۳۶ میلیون و ۷۱ هزار سفر می شود ، به ۳۳ میلیون و ۳۸۰ هزار سفر و یا میزان تن کیلومتر کالای حمل شده با بارنامه براساس ۳۳ میلیون و ۳۸۰ هزار سفر و متوسط هر سفر ۱۴ تن و با مسافت متوسط طی شده ۵۲۲ کیلومتر، ۲۶۷ میلیارد و ۹۱۵ میلیون تن کلیومتر نمی شود!

۸ – از مجموع ۵۵۰ میلیون تن کالای جابجا شده در سطح کشور به میزان ۵۰۵ میلیون تن با بارنامه جابجا شده است و ۴۵ میلیون تن با احتساب هر سفر متوسط ۱۴ تن ، یعنی بیش از -/۰۰۰ر۲۰۰/۳ سفر بدون بارنامه انجام شده است. با توجه به این که متوسط هر سفر ۵۲۲ کیلومتر بوده یعنی حدود ۲۳ میلیارد و ۴۹۰ میلیون تن کیلومتر با احتساب هر تن کیلومتر در سال ۱۴۰۱ به عدد ۶۶۰۴ ریال ، مشخص می شود  ۹ درصد این رقم که سهم سازمان  راهداری است دریافت نمی شود!

این اعداد، اعداد قابل توجهی است که نیاز به بررسی بیشتر و دقیق تری است.

این بحث ادامه دارد